◀️ عواقب شکایت از کارفرما چیست؟
دنیای کارگاهی با چالش هایی همراه است که گاهاً نیاز به پیگیری قانونی برای احقاق حقوق از سوی کارمند یا کارگر را ضروری می‌کند.
اصطلاح "شکایت از کارفرما" که ممکن است برای برخی ناخوشایند به نظر برسد، در واقع ابزاری برای حل و فصل مشکلات و تضمین حقوق حقه شماست.
در بسیاری از مواقع، کارفرمایان به دلایل مختلف از جمله عدم آگاهی به قوانین، سوء استفاده از قدرت و یا منافع شخصی، حقوق کارگران و کارمندان خود را نادیده می‌گیرند.
اما خوشبختانه قانون کار ایران به عنوان حامی حقوق کارگران، وظایف و تعهدات کارفرمایان را به طور شفاف مشخص کرده است. این قانون مواردی مانند حقوق و مزایا، ساعات کاری، مرخصی و استراحت، شرایط ایمنی و بهداشت محیط کار و... را تحت پوشش قرار می‌دهد.
در این مقاله ، با مراحل دقیق ثبت شکایت در اداره کار و مدارک مورد نیاز آشنا می‌شوید. با ما همراه باشید تا در دنیای کار، با درایت و آگاهی بیشتری قدم بردارید.
◀️ چه کسانی کارگر محسوب می‌شوند و می‌توانند شکایت کنند؟
همانطور ک کمی پیش گفتیم، در طول زندگی ممکن است افراد در موقعیتی قرار بگیرند که نیاز به پیگیری حقوق خود از طریق اداره کار داشته باشند که این امر برای کارگران و کارفرمایان به طور یکسان مرتبط است.
قانون در تعریف "کارگر" دقتی فراتر از تصورات عامیانه دارد. طبق ماده ۷ قانون کار، کارگر کسی است که به دستور و زیر نظر کارفرما، وظایفی را انجام می‌دهد و در ازای آن، حقوق، دستمزد، مزایا و سهم سود دریافت می‌کند.
با این تعریف، مشخص می‌شود که فقط کارگران ساده در کارگاه ها و یا ساختمان ها، عنوان کارگر را ندارند. بلکه بسیاری از افراد در سطوح مختلف ادارات دولتی، خصوصی و حتی وزارتخانه ها نیز کارگر محسوب می‌شوند؛ چرا که آن ها هم طبق دستورات مافوق خود، وظایف محوله را انجام داده و در مقابل، حقوق و مزایا دریافت می‌کنند.
◀️ اما در طرف مقابل، کارفرما چه کسی است؟
ماده ۳ قانون کار، کارفرما را "شخص حقیقی یا حقوقی" معرفی می‌کند که کارگر یا کارمند را به کار می‌گمارد و متعهد به پرداخت حقوق و مزایای آن ها است.
◀️ دلایلی که می‌توان از کارفرما شکایت کرد چیست؟
قانون کارگر و کارفرما، به عنوان یکی از ارکان بنیادین حقوق کار، نقشی محوری در حفظ تعادل و تضمین حقوق ذی نفعان در روابط میان کارگر و کارفرما ایفا می‌کند.
این قانون، مجموعه ای از حقوق و تکالیف را برای هر دو طرف ترسیم می‌نماید و در صورت بروز هرگونه نقض یا تخلف، بستر لازم برای طرح شکایت و پیگیری قانونی را فراهم می‌سازد.
در این قسمت ، با اتکا به چارچوب قانونی موجود، به تشریح برخی از مصادیقی که می‌توانند موجبات طرح شکایت از کارفرما را فراهم آورند، می‌پردازیم.
◻️ عدم بستن قرارداد با کارگر:
یکی از حقوق مهم کارگران، داشتن قرارداد کتبی با کارفرماست.این قرارداد به منزله سند تعهدات طرفین بوده و در صورت بروز هرگونه اختلاف، مبنای رسیدگی و حل و فصل خواهد بود. در صورتی که کارفرما از انعقاد قرارداد با کارگر خودداری نماید، کارگر میتواند با مراجعه به مراجع قانونی ذیصلاح، نسبت به احقاق حقوق خود اقدام نماید.
◻️ پرداخت حقوق و مزایا کمتر از قانون کار:
طبق قوانین کار، کارفرما موظف است حقوق و مزایای مشخصی را به کارکنان خود پرداخت نماید. عدم پرداخت کامل حقوق و مزایا توسط کارفرما، تخلف محسوب شده و کارگر حق دارد از طریق مراجع قانونی نسبت به این موضوع شکایت کند.
◻️ اخراج بعد از دوره کارآموزی بدون پرداخت حقوق:
در صورتی که کارفرما، کارگر را بلافاصله پس از طی دوره کارآموزی بدون پرداخت حقوق و مزایای مربوطه اخراج نماید، مشمول نقض قانون کار بوده و کارگر ذینفع میتواند نسبت به احقاق حقوق خود از طریق مراجع قانونی ذیصلاح اقدام نماید.
◻️ فوت کارفرما:
پس از فوت کارفرما، ورثه ایشان طبق قانون موظف به پرداخت تمامی حقوق معوقه و مطالبات مالی کارگران هستند.
هر گونه کوتاهی در این زمینه توسط ورثه کارفرما، تخلف محسوب شده و پیگرد قانونی خواهد داشت.
◻️ اخراج بدون دلیل:
اگر کارگر به دلیل انجام ندادن وظایف خود که مغایر با قرارداد یا قانون کار باشد اخراج شود، کارفرما موظف به پرداخت حقوق و مزایای کامل او تا زمان پایان قرارداد است. در غیر این صورت، میتواند از طریق مراجع قانونی ذیصلاح پیگیر احقاق حقشان باشد.
◻️ دریافت حقوق کمتر از قرارداد:
طبق قانون کار، دستمزد کارگر نباید از نرخ مصوب شده در قرارداد کمتر باشد. حتی اگر در ابتدا به مبلغی کمتر رضایت داده باشید، این توافق غیر قانونی است و کارگر میتواند از کارفرمای خود به دلیل پرداخت ناقص حقوق شکایت کند.
عدم بیمه کردن کارگر: کارفرما موظف است کارگر خود را تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار دهد. در صورت عدم بیمه شدن، میتواند از طریق اداره کار و امور اجتماعی نسبت به کارفرمای خود شکایت کند و از مزایای بیمه مانند بیمه بیکاری، بازنشستگی و ... بهره‌مند شود.
◻️ اجبار به کار اضافی:
کارفرما فقط با رضایت کارگر خود و با رعایت سقف مجاز اضافه کاری میتواند ساعات کاری را افزایش دهد. در غیر این صورت، کارگر میتواند از طریق مراجع قانونی ذیصلاح نسبت به این موضوع شکایت کند.
◻️ محرومیت از مرخصی و تعطیلات:
کارگر طبق قانون کار، حق استفاده از حداقل یک روز مرخصی در هفته و همچنین مرخصی استحقاقی سالانه (معمولاً یک ماه) را دارد. در صورت عدم ارائه‌ی مرخصی از سوی کارفرما، میتواند از طریق مراجع قانونی ذیصلاح نسبت به وی طرح دعوا کند.
◻️ محرومیت از حق سنوات:
در پایان هر سال کاری، هر کارگر بر اساس سابقه کاریش مستحق دریافت حق سنوات می‌باشد. این مبلغ باید مطابق با قانون کار محاسبه و پرداخت شود و نباید از حقوق ماه آخر شما کمتر باشد.
در صورت عدم پرداخت حق سنوات، میتواند از طریق مراجع قانونی ذیصلاح نسبت به کارفرمای خود طرح دعوا کند.
◀️ عواقب شکایت از کارفرما چیست؟
طرح شکایت علیه کارفرما، همچون هر اقدام دیگری، دارای تبعات و پیامد هایی است که میتواند به نفع یا ضرر کارگر تمام شود. از یک سو، این اقدام میتواند منجر به احقاق حقوق تضییع شده کارگر و بازگرداندن شرایط به وضعیت عادلانه شود. در مقابل، احتمال بروز مشکلاتی برای کارگر در پی این شکایت نیز وجود دارد.
◻️ دریافت حقوق و مزایای قانونی:
با شکایت می‌توانید حقوق پایه، اضافه‌کاری، سنوات، عیدی، پاداش، حق بیمه و سایر حقوقی که طبق قانون به شما تعلق می‌گیرد را دریافت کنید.
◻️ جبران خسارت:
اگر کارفرمایان به شما خسارت مالی یا معنوی وارد کرده باشد، می‌توانید با شکایت از او غرامت دریافت کنید. خسارت‌های مالی شامل هزینه‌های درمانی و سایر هزینه‌های مرتبط با آسیب‌های شغلی می‌شود و خسارت‌های معنوی شامل آسیب روحی و روانی ناشی از آزار و اذیت یا تبعیض در محل کار می‌شود.
◻️ جلوگیری از تکرار تخلفات:
با شکایت از کارفرما، به او نشان می‌دهید که اجازه ظلم و ستم را به او نمی‌دهید و او را از تکرار تخلفات در آینده منع می‌کنید. این امر نه تنها به نفع شما، بلکه به نفع سایر کارگران نیز خواهد بود و به ایجاد محیط کاری ایمن و عادلانه کمک می‌کند.
البته که شکایت علیه کارفرما، همانطور که کمی پیش تر گفتیم پیامد های منفی نیز به دنبال دارد ، از پیامد های منفی این امر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
◻️ از دست دادن شغل:
احتمال اخراج شدن پس از شکایت از کارفرما، همواره وجود دارد. کارفرما ممکن است با اتکا به قدرت و نفوذ خود، شغل شما را در معرض خطر قرار دهد. یافتن شغل جدید در چنین شرایطی، به ویژه در بازار کار رقابتی امروز، دشوار خواهد بود.
◻️ گرفتاری در مشکلات شخصی:
مشکلات ناشی از شکایت از کارفرما، فراتر از محیط کار نیز سرایت می‌کنند. تنش های ایجاد شده می‌توانند روابط خانوادگی و اجتماعی شما را تحت شعاع قرار داده و منجر به مشکلات روانی مانند اضطراب و افسردگی شوند.
◻️ طولانی شدن روند رسیدگی:
رسیدگی به شکایات از کارفرما، فرآیندی زمان‌بر و طاقت فرسا است. این روند میتواند با جلسات متعدد، جمع‌آوری مدارک و شواهد، و پیگیری های حقوقی همراه باشد. در طول این مدت، شما در بلاتکلیفی و نگرانی به سر خواهید برد و ممکن است از نظر روحی و روانی فرسوده شوید.
◀️ مراحل شکایت از کارفرما به چه صورت است؟
برای شکایت از کارفرما مراحل زیر را به ترتیب انجام دهید.
اولین قدم، مراجعه به شعبه بیمه‌گذار تامین اجتماعی خودتان است. در آنجا می‌توانید با راهنمایی کارکنان، شعبه اداره کار مربوط به محل کارتان را پیدا کنید.
پس از مراجعه به اداره کار، نامه ای از واحد ارجاع دریافت خواهید کرد. این نامه نقشی کلیدی در روند شکایت شما دارد، پس حتماً آن را به شعبه بیمه گذار خودتان تحویل دهید.
سوابق بیمه خود را جمع‌آوری کنید. این مدارک شامل فیش های حقوقی، لیست بیمه و هرگونه مدرک مرتبط دیگری می‌شود. سپس آن ها را به اداره کار و واحد ارجاع تحویل دهید.
فرم مخصوص دادخواست را از اداره کار دریافت کنید. در این فرم، باید اطلاعات شخصی خودتان، مشخصات محل کار و دلایل دقیق شکایت از کارفرما را به طور واضح و گویا درج کنید. شرح کاملی از موضوع شکایت را نیز در بخش مربوطه بنویسید.
مطابق با دستور اداره کار، باید در جلسات سازش که در اداره کار برگزار می‌شود، شرکت کنید. هدف از این جلسات، حل و فصل مشکل شما به طور مسالمت آمیز است.
اگر در این جلسات به نتیجه مطلوب نرسید پرونده به مرحله بعدی، یعنی جلسه تشخیص ارجاع داده می‌شود.
در جلسات تشخیص، نظر کارشناسان سازش در مورد پرونده شما اعلام می‌شود. اگر همچنان مشکل شما حل نشده باقی بماند، پرونده به آخرین مرحله یعنی جلسه حل اختلاف، ارسال خواهد شد.
جلسات حل اختلاف در اداره کار برگزار می‌شود و در واقع آخرین مرحله رسیدگی به شکایت شما از کارفرما است. در این جلسه، رای نهایی و قطعی در مورد پرونده شما صادر خواهد شد.
سخن پایانی:
اگر شما درگیر چنین پرونده ای هستید پیشنهاد می‌شود از یک وکیل متخصص در امور کار و تامین اجتماعی کمک بگیرید.
وکیل میتواند شکواییه را به نحوی تنظیم کند که تمام ادعا ها و دلایل شما به طور واضح و دقیق بیان شده باشد. این امر به شما کمک می‌کند تا بهترین شانس را برای موفقیت در پرونده خود داشته باشید.
گروه وکلای وکیل وند با افتخار به سابقه درخشان و سوابق موفقیت‌آمیز خود در طی سالهای اخیر، آماده ارائه خدمات مشاوره حقوقی تخصصی و وکالت در کلیه دعاوی حقوقی و کیفری به شما عزیزان می‌باشد. تیم مجرب وکلای پایه یک دادگستری ما با بهره‌مندی از دانش و تجربه عمیق حقوقی، در کنار شما خواهند بود تا در مسیر احقاق حقوق قانونی‌تان گام بردارید.
همچنین شما می‌توانید با بهره‌مندی از مشاوره حقوقی آنلاین به صورت شبانه‌روزی، به پاسخ سوالات خود برسید